تحلیلی بر تأثیرات متقابل هویت فرهنگی و تغییرات جامعه

فرهنگ، به سبب پویایی ذاتی، جوهر و اساس تجربیات تازه‌‌ای است که آرام‌آرام در حافظۀ جمعی نقش می‌‌بندد و تغییر آن به نحوی است که پدید‌آمدن هر ذهنیت جدید به معنی فراموش‌کردن پیشینۀ آن نیست. این ویژگیْ از فرهنگ مجموعه‌‌ای می‌‌سازد که، در گذر از گذشته به سوی آینده، پیوسته به غنای آن افزوده می‌‌شود و ریشۀ سرزمین عمیق‌‌تری به دست می‌آورد. در برشمردن خصلت‌‌های فرهنگ لازم است، بیش از هر چیز، به نقش‌‌ هماهنگ‌کنندۀ آن اشاره شود که از طریق آن برای فردِ اجتماعی امکان پیوند با محیط فراهم می‌شود. در این معنا «محیط» به حیطۀ پیرامونی فرد محدود نمی‌‌شود بلکه، به طور وسیع‌‌تر، رابطه با دیگر فرهنگ‌‌ها را نیز در بر می‌‌گیرد. از این رو، همجواری فرهنگ‌‌ها، به علت وجود تعامل میان آن‌ها، برای جوامع تنش‌‌زا نیست و از منظر هویت فرهنگی بحران پدید نمی‌‌آورد، بلکه تأثیرگذاری یک‌سویۀ ارزش‌‌های بیگانه، به‌ویژه از طریق گسترش ارتباطات رسانه‌‌ای که با جداسازی زمان و مکان از یک‌دیگر همراه است، می‌‌تواند از نظر هویت فرهنگی زمینه‌‌ساز بحران باشد.